Witlof. Ik gruwelde er vroeger van. Rauw, gekookt, gebakken, het maakte geen donder uit. Het ging niet mijn mond in. Vond ik. Mijn moeder dacht daar duidelijk anders over want ze maakte regelmatig (in mijn herinnering) salades met deze groente er rauw in verwerkt. Of, heel klassiek, witlof met ham en kaas uit de oven. Die laatste twee ingrediënten die vond ik wel lekker en probeerde ik dan ook voornamelijk op mijn bord te krijgen. Dat mislukte helaas vaak dus zat er niets anders op dan witlof eten.

De bitterheid van witlof is in de loop der tijd minder geworden en mijn smaak heeft zich ontwikkeld waardoor ik zo af en toe deze groente eet. De ouderwetse ovenschotel heeft dan mijn voorkeur. Heeft vast iets te maken met de ham en de kaassaus (sauce Mornay) die ik erbij maak. En ik ben niet de enige die het lekker vindt want meneertje B smikkelde er als klein mannetje van 9 maanden ook enorm van.
Toen ik van de week weer eens dit gerecht serveerde liep het allemaal helemaal anders, ik had de poppen aan het dansen in huis. Het kleine mannetje van inmiddels 2,5 jaar keek eerst heel blij bij het proeven van de kaassaus en de ham maar toen de witlof zijn tong raakte trok hij een gezicht waar duidelijk van af te lezen was: ‘Mama, wat doe je me aan? Dit is zo intens goor dat je het niet kan menen dat dit mijn avondeten is!’. Ik ben bang dat ik vroeger precies dezelfde uitdrukking op mijn gezicht moet hebben gehad. Het zag er zo zielig uit dat ik mij bijna schuldig ging voelen.

Vriendlief kwam thuis. De man die geen kaas lust. Die rook al in de gang dat er iets op het menu stond wat niet zijn voorkeur had. Of beter gezegd, hij ging even een eitje bakken. Twee ongelukkige mannen in huis en een bijna niet aangeraakte grote ovenschotel witlof met ham en kaas. Had ik even mazzel, zo kon ik een paar dagen hiervan smikkelen. En dat had ik als kind dus echt nooit kunnen bedenken.

Witlof met ham en kaas uit de oven

Voor 3 personen
– 6 stronken witlof
– 15 g boter + om in te vetten
– 120 g plakken beenham (vleeswaren)

Voor de kaassaus (sauce Mornay)
– 30 g bloem
– 25 g boter
– 500 ml volle melk
– 175 g geraspte belegen kaas
– 1 eidooier
– snuf verse nootmuskaat

Benodigdheden
– ovenschaal (30×18 cm)

1. Snijd grote stronken witlof in kwarten en de gewone stronken doormidden. Snijd een stuk van de harde witte kern eruit als je niet zo van de bittere smaak houdt.
2. Verhit de boter met 50 ml water in een grote pan met deksel. Leg de witlof erin en smoor de stukken stronk in 10-12 minuten gaar. Haal de stronken er met een tang uit en laat uitstomen.
3. Verhit de grill van de oven en maak ondertussen de kaassaus. Dit doe je op dezelfde manier als een bechamel maken. Smelt de boter in een pan met dikke bodem op middelmatig vuur. Voeg de bloem toe en roer tot het een geheel wordt. Laat de bloem nog 1 minuut onder voortdurend roeren garen.
4. Schenk een scheutje melk bij de bloem en roer met een houten lepel tot de melk is opgenomen en er geen klontjes meer in zitten. Herhaal dit steeds tot de melk op is en je een mooie gladde saus hebt.
5. Voeg 125 g kaas, de eidooier en een snuf nootmuskaat toe aan de saus. Roer door tot de kaas is gesmolten. Breng op smaak met peper en zout.
6. Vet de ovenschaal in met een beetje boter. Snijd de plakken ham doormidden. Rol ieder stuk witlof in een plak ham en leg in de ovenschaal. Giet de kaassaus erover en bestrooi met de resterende kaas.
7. Plaats de ovenschaal in het midden van de oven en verhit circa 10 minuten onder de grill totdat er een mooi goudgeel korstje ontstaat. Serveer de witlof met ham en kaas uit de oven bijvoorbeeld met meiraap-aardappelpuree.