Onlangs mocht ik samen met een groepje bloggers mee met Queens Vis naar Vietnam om te kijken hoe het hele proces van kweken en verwerken van pangasius in zijn werk gaat. Deel 1 heb je misschien al gelezen waarin ik vertel over de kweek van de vissen. Nu is het tijd voor deel 2 waarin ik je alles vertel over het verwerken van de vissen.

Fabriek bezoeken
Bij fabrieken waar etenswaar wordt verwerkt moet je altijd speciale kleding aan vanwege de hygiëne. Bij Vinh Hoan waar wij bij op bezoek waren gaan ze daar heel streng mee om. Ik heb in nog geen andere fabriek zoveel laarzen, mondkapjes, handschoenen, witte jassen en haarnetjes aan moeten trekken. Dan door ontsmettende badjes lopen, kledingrollers over je heen, spray voor je handen etc. En ook nog bergen met formulieren invullen dat je plechtig beloofd dat je niet onlangs verkouden was of iets anders naars hebt. De strenge voorschriften zijn allemaal om het eindproduct zo goed mogelijk te beschermen, en dat doen ze zeer grondig!

Van de vijver naar de fabriek
De kweekeilanden met de vijvers liggen in de delta van de Mekongrivier. De meest handige manier om de vissen van daar naar de fabriek te vervoeren is met de boot. De vissen zitten in het ruim van de boot en worden levend vervoerd naar de fabriek. Het is geen lange rit maar de vissen zitten wel flink dicht op elkaar gepakt.

Doden
De vissen worden in blauwe tonnen van het schip aan wal gebracht. De ton wordt omgekiept in een grote ondiepe bak en gaan zo over een soort rolband met aan de bovenkant allemaal lamellen die onder stroom staan. Op deze manier worden de vissen elektrisch verdoofd voordat ze worden gedood. Of vissen pijn kunnen voelen en ik welke mate vissen dat nou verwerken of dat ze meer reageren vanuit een reflex is een hot item in de wetenschap. Ik vind het in ieder geval een fijn idee dat de vissen eerst een schok krijgen voordat ze gedood worden. Door het vervoer zijn de vissen wel al wat suffig denk ik want ik zag ze niet wild spartelen, maar na de lamellenmachine lagen alle vissen stil op de band. Ik heb hier een tijdje naar staan kijken want ik vond dit interessant om te zien hoe dit in zijn werk gaat. Juist omdat er ook vaak genoeg dieren worden gedood zonder verdoving wilde ik met eigen ogen zien of die verdoving wel echt goed werkte.
Hierna werden de vissen gedood en bloedden ze leeg in een bassin. Dit werk werd door de Bruce Lee’s van de fabriek gedaan want het is zwaar werk om de tonnen te vullen en om te kiepen. Die jongens hadden een partij spierballen waar ik ook even naar stond te kijken.

Fileren & schoonmaken
Jongens in blauwe pakken staan schouder aan schouder de vissen te fileren. Dit is ook weer werk waar je kracht voor nodig hebt. Dit gaat echt in een moordend tempo achter elkaar door.
Vandaar gaan de filets naar de volgende afdeling waar alleen maar vrouwen werken. Honderden vrouwen! Overal waar ik keek stonden ze de filets netjes verder schoon te maken, bij te snijden en te controleren op graatjes. Daarna werd iedere filet met de hand gewogen in gecategoriseerd om vervolgens door gigantische vriesmachines te gaan er er bevroren uit te komen. Ik denk dat het hele traject, van de boot tot bevriezen en verpakken ongeveer een klein uurtje zal duren. Zo snel gaat het allemaal.

Ook wordt er verse panga verwerkt tot visnuggets, samosa’s en andere lekkere hapjes. En ook het marineren gebeurt hier. Alles wordt met de hand gedaan en in kleine hoeveelheden. In vergelijking met andere fabrieken zou ik bijna zeggen dat het hier heel ambachtelijk allemaal wordt gedaan. Echt mensenwerk. Een geoliede mensenmachine!

Werkomstandigheden
Er werken zo’n 6.000 mensen bij Vinh Hoan, het is dus echt eeh groot bedrijf. Dat er onder goede werkomstandigheden wordt gewerkt en tegen een best ok salaris (ik las ergens dat het te vergelijken is met een leraar) is ook te zien aan de hoeveelheid scooters die buiten in de parkeergarage van 5 verdiepingen hoog staat. En wat ik ook bijzonder vind is dat het bedrijf voornamelijk door vrouwen wordt geleid. De vrouwen die mee waren tijdens ons bezoek vertelden dat ze gemiddeld 3 jaar op 1 positie zitten en dan weer doorgroeien naar een andere functie. Er wordt veel gedaan aan zelfontwikkeling op dat gebied en dat wordt ook gestimuleerd. Natuurlijk is dat bij de ploegendiensten in de fabrieken wel anders. Toch wordt daar ook gekeken hoe de werkomstandigheden zo optimaal mogelijk gemaakt kunnen worden. In de ruime en lichte kantines mogen werknemers net zoveel eten als dat ze willen bijvoorbeeld. Ik had nog als input dat de kantines wel wat kleur konden gebruiken. In de fabriek is alles enorm strak en schoon en wit. Hoe fijn zou het zijn als je in je pauze dan wat kleur ziet waar je vrolijk van wordt. Het zou me niets verbazen als ze met mijn input aan de slag gaan want zo’ soort bedrijf is het, waar meedenken juist wordt aangemoedigd.

Conclusie
Met mijn eigen ogen heb ik gezien hoe panga op een heel professionele manier wordt gekweekt en verwerkt. Ik was op bezoek bij een topbedrijf en ook daar valt altijd nog van alles te verbeteren en te ontwikkelen. Toch ben ik echt enorm onder de indruk van de aanpak en de manier waarop er om wordt gegaan met de medewerkers.
Doordat panga zo licht van smaak is, graatvrij en gunstig geprijsd is deze vis in de afgelopen 10 jaar van onbekend naar de meest gegeten vis in Nederland gegaan.
Als ik panga koop, ja ook mijn zoontje vindt het lekker, dan weet ik dat ik zeker voor die van Queens uit de diepvries ga want ik heb met eigen ogen gezien waar het vandaan komt.

Voor het schrijven van deze blog heb ik geen vergoeding gekregen, wel is de reis vergoed. Alles wat ik hier schrijf is mijn mening en ja ik vond het echt heel bijzonder om deze reis te maken.